Gasvrij wonen. Het gaat sowieso gebeuren en zó realiseren we dit in Nederland: 5 stappen

7,7 miljoen woningen moeten zo snel mogelijk van het gas af. Dit omdat Nederland in 2030 definitief de gaskraan in Groningen dichtdraait. Deze inmense klus is niet eenvoudig, maar het kán wel, volgens Milieudefensie die deze week een studie publiceerde als handreiking aan de hele woonsector. 

De stap naar gasvrij wonen voelen we allemaal. Zowel fysiek als financieel

Om heel Nederland los te koppelen van het gas is een enorme verbouwing nodig. En die verbouwing voelen we allemaal. Zowel fysiek als financieel. Milieudefensie legt in Routekaart eerlijk om naar gasloos wonen uit wat voor ons als burgers, gemeenten en de overheid de belangrijkste taken en keuzes zijn. En niet onbelangrijk: hoe verdelen we de kosten van deze megaverbouwing zo eerlijk mogelijk? In 5 stappen naar een gasvrij land...

Stap 1: Wat zijn de spelregels?

Burgers, installatiebedrijven, bouwvakkers, woningbouwcorporaties, financierders, de overheid: we moeten allemaal weten waar we aan toe zijn. Het is van groot belang dat de spelregels voor elke partij duidelijk zijn. Zo moet de overheid aangeven hoeveel kubieke meter gas er per gemeente bespaard moet worden. De gemeente kan daar dan op inspelen door genoeg woningen en gebouwen gasvrij te maken. Zij moeten op hun beurt wel de ruimte en financiële middelen krijgen om dit te realiseren.

Energiebedrijven, installateurs, woningcoörperaties en netwerkbedrijven spelen ook een belangrijke rol. Wanneer je tijdig weet hoe en wanneer het gas vervangen wordt door duurzame energiesystemen, kun je als woningeigenaar op tijd besluiten nemen over het verbouwen van de woning.   

Stap 2: Waar zijn we aan toe? 

Elke burger heeft recht op advies en begeleiding op maat van zijn gemeente, wanneer zijn woning gasvrij wordt. Gemeenten moeten daarom flink investeren in het begeleiden van dit hele proces. Het is van belang dat ze vanaf dag één met de bewoners in gesprek gaan. In nieuwbouwwijken is gasloos wonen geen punt van discussie. Bijna alle nieuwbouwwoningen worden tegenwoordig immers niet meer aangesloten op het gasnet. In bestaande bouw is er wel weerstand. Dit komt door gebrek aan duidelijkheid en een gevoel van ongelijkheid. 'Wie gaat dit betalen? Ik heb hier toch niet om gevraagd?' Daarom is het belangrijk dat gemeenten én de overheid duidelijkheid bieden en in gesprek gaan met de burgers. 

Stap 3: Welke keuzes gaan we maken?

In Nederland zijn er twee soorten duurzame warmte: all-electric en een warmtenet. Warmtenetten zijn populair omdat ze op grotere schaal ingezet kunnen worden. Daarnaast hoeft een woning niet drastisch worden aangepast. Helaas is er niet overal voldoende stadswarmte beschikbaar. Ruim de helft van de woningen in Nederland is afhankelijk van de warmtepomp (hybride óf all-electric). Voorlopig is het isoleren van woningen het allerbelangrijkst. Zonder goed geïsoleerde woningen is de warmtepomp geen optie. Aardwarmte moet vooral worden ingezet in oudere wijken waar goede isolatie van woningen niet realistisch is. 

Stap 4: Wie gaat het betalen?

Wie gaat het betalen?

Straks zijn we verplicht over te stappen op duurzame verwarmingssystemen. De weerstand van burgers over de kosten zijn ook niet geheel onterecht. De kosten voor woningeigenaren zijn ongelijk verdeeld. Mensen met een laag inkomen hebben vaak zelfs voor hogere kosten, blijkt uit onderzoek dat Ecorys uitvoerde voor Milieudefensie. Voor doorsnee woningen verdubbelen de kosten voor verwarming soms zelfs. En deze extra kosten kunnen de woningeigenaren niet zelf betalen. Er is daarom een warmtetransitiefonds nodig voor mensen die de omschakeling van gas naar warmtepomp niet kunnen betalen. Ook moet de overheid, vooral in de eerste jaren, een fors deel van niet rendabele verwarmingssystemen blijven subsidiëren. De grootste reden hiervoor is dat mensen die wél al zelf de stap nemen naar duurzame oplossingen, worden aangemoedigd. En er geen weerstand ontstaat door de onredelijk hoge prijs van duurzame verwarmingsoplossingen.

Deze enorme omslag kan helaas niet helemaal betaald worden uit de schatkist. Er moeten daarom snel regelingen komen die het mogelijk maken voor woningeigenaren om te lenen bij de bank wanneer zij van plan zijn hun woning duurzaam te verbouwen. De overheid draait op voor kosten die niet te betalen zijn door burgers met minder geld of voor eigenaren met een moeilijk te verduurzamen woning. Woningbouwcorporaties moeten voorop lopen met de omschakeling van wonen zonder gas. Omdat deze corporaties kunnen lenen tegen aantrekkelijke tarieven is dit haalbaar met enige steun van de overheid. 

Stap 5: Hoe voeren we het uit?

Nederland telt 380 gemeenten. In deze gemeenten liggen 12.000 woonwijken. De wijken die het meeste energie verbruiken én waar een duurzame warmtebron beschikbaar is, kunnen als eerste van het gas af. Wel moeten er genoeg mensen mee willen doen. Gelukkig willen de meeste Nederlanders best van het aardgas af. Dit bleek uit onderzoek van het Hier Klimaatbureau. 

De woningen in historische binnensteden zijn het moeilijkst te verduurzamen. Het zijn oude panden en deze zijn vaak niet goed geïsoleerd. Deze woningen zullen langer op het gas blijven draaien. Al is het dan geen Gronings gas meer. Na 2030 zal duidelijk worden hoe ook deze huizen van het gas af kunnen. 

Voor de burger is het lastig in te schatten wat hij precies moet doen om bij te dragen aan deze grote omschakeling. Wie kan hem adviseren en welke installateurs zijn betrouwbaar? Kwaliteitscontrole door een onafhankelijk instituut is daarom cruciaal. En een goede website van de rijksoverheid en de gemeenten waar alle informatie te vinden is, hoort ook bij dit proces. Maar ook dit is niet voor iedereen genoeg. Voor een oudere die zeer gehecht is aan zijn oude gashaard, zal waarschijnlijk het hele proces door de gemeente geregeld moeten worden. 

Als alles verloopt volgens plan, is 80 procent van de woningen in 2030 aardgasvrij, denkt Milieudefensie. In 2050 moeten alle woningen gasvrij zijn volgens het Klimaatakkoord van Parijs. 

Installateur zoeken voor uw duurzame verbouwing? Vind hier onze Thuiscomfort-specialisten

gas-1410501-1599x1066

Zoek specialist

Meer comfort in huis? Ontvang gratis persoonlijk advies of een offerte. Er zijn ruim 850 Thuiscomfort-specialisten. Er is er altijd wel een bij u in de buurt.