Talloze digitale wekkers liepen sinds half januari zo'n 6 minuten achter. Dit kwam door een probleem in het Europees elektriciteitsnet. En dat is begonnen met een politiek conflict tussen Servië en Kosovo. Hè? Ja, het moet niet gekker worden. En het zet u misschien aan het denken. Als andere Europese landen onze stroomvoorziening kunnen beïnvloeden, hoe stabiel is ons elektriciteitsnet dan eigenlijk? En nog belangrijker: wat voor invloed heeft dit op u?
Als één stroomnet in Europa faalt, ondervinden we allemaal last
In Europa sturen hoogspanningsnetbeheerders 220 Volt met een kloksnelheid van 50 Hertz door de elektriciteitskabels. Onze digitale klokken gebruiken die snelheid van 50 Hertz om de exacte tijd te bepalen. Om die 50 Hertz continu te houden, moeten alle hoogspanningsnetbeheerders in Europa een kleine hoeveelheid elektriciteit beschikbaar stellen. Door een conflict tussen Servië en Kosovo is één hoogspanningnetwerkbeheerder in dat gebied maandenlang in gebreke gebleven, meldde de Europese koepel van hoogspanningsnetbeheerders (ENTSO-E).
Doordat één land niet de juiste hoeveelheid stroom beschikbaar stelde, is de elektrische frequentie van 50 Hertz iets gedaald. Dit beïnvloedt de klokken die de tijd niet via een quartzkristal bijhouden, maar via de frequentie van het stroomnet. De klok weer op de juiste tijd zetten heeft weinig zin. Een dag later loopt hij opnieuw achter.
De gezamenlijke netbeheerders melden dat in 25 Europese landen (waaronder Nederland) de digitale klokken inmiddels vele minuten achter lopen. De koepelorganisatie roept Europese regeringen dan ook op snel in actie te komen.
In Nederland hebben we gemiddeld 20 minuten per jaar geen stroom
Wacht even. Dus één hoogspanningsnetwerkbeheerder in een land ver hier vandaan kan ervoor zorgen dat onze digitale wekkers blijven achter lopen. Hoe stabiel is ons elektriciteitsnet dan eigenlijk?
Nederland staat bekend om haar goede elektriciteitsvoorziening. Eigenlijk hebben we hier nauwelijks storingen. Er vliegt heel af en toe een Apache helikopter tegen een hoogspanningskabel, maar dat is het dan ook. Gemiddeld heeft een Nederlands huishouden twintig minuten per jaar (!!!) geen stroom. In Duitsland is dat een minuut meer, in Frankrijk 71 minuten en in Engeland 1,5 uur.
Wind- en zonne-energie dragen bij aan een stabieler elektriciteitsnet in Nederland
De vraag naar elektriciteit verschilt van seconde tot seconde. Zodra u een apparaat thuis inschakelt, levert het elektriciteitsnet stroom. Wanneer de vraag en aanbod niet gelijk zijn, ontstaan er problemen. Maar sinds de vrije handel van stroom in Europa, is de afstemming van vraag en aanbod stabiel. En dankzij windturbines die op het regionale net leveren, zijn we nog minder afhankelijk van de stroomvoorziening uit andere landen. Windenergie draagt dus bij aan een lagere netbelasting van het hoogspanningsnet. Uiteraard doet zonne-energie hetzelfde. Heeft u zonnepanelen op het dak liggen? Dan gebruikt u minder stroom van het net. Hoe meer huishoudens gebruik maken van zonne-energie, hoe minder we als land afhankelijk zijn van stroom uit het buitenland.
Minder afhankelijk zijn van het elektriciteitsnet? Wek zelf uw eigen stroom op
De meest voor de hand liggende oplossing om zélf onafhankelijk(er) van het elektriciteitsnet te worden, is zelf stroom opwekken. Dit kan bijvoorbeeld met zonnepanelen. U wekt zelf stroom op en gebruikt deze in uw woning. In de winter wekt u misschien te weinig op en vult u het aan met de stroom van het net. In de zomer wekt u vaak meer op dan u nodig heeft en kunt u in ieder geval tot 2020 salderen. Dat betekent dat u de extra stroom teruglevert aan het net. U krijgt hier een vergoeding voor. Na 2020 is er ook nog geen man over boord, want dan wordt de salderingsregeling vervangen door de terugleversubsidie. Bij deze nieuwe regeling krijgt u subsidie voor elke kWh die uw zonnepanelen opbrengen.
Nóg onafhankelijker van het stroomnet? Sla uw zonne-energie op in een accu
Wilt u nóg onafhankelijker zijn van het elektriciteitsnet? Dan is een opslagaccu voor uw zonne-energie een oplossing. Door energie op te slaan en te gebruiken wanneer u het nodig hebt, bent u in de zomer volledig zelfvoorzienend. In de winter waarschijnlijk voor 80 procent. Een thuisaccu kost momenteel inclusief installatie zo'n €5500,-. Dat klinkt prijzig, maar bedenk u wel dat u dan weinig of geen energiekosten meer hebt. En niet alleen de leveringskosten dalen, maar ook de hoge belasting hierop. Omgerekend valt bijna 50 procent belasting weg als u zelf stroom opwekt en opslaat.
Een opslagaccu geeft u zekerheid en flexibiliteit
Of een thuisaccu rendabel voor u is, hangt van de situatie af. Levert u op dit moment nog stroom terug aan het net, dan krijgt u daarvoor tot het totaal van uw stroomverbruik het volledige bedrag, inclusief belasting terug (dankzij de salderingsregeling). Maar als u meer teruglevert dan u verbruikt, krijgt u minder vergoed. In dat geval én als de salderingsregeling stopt, is het waarschijnlijk financieel rendabel om een accu aan te schaffen. De thuisaccu zorgt dan voor meer zekerheid en flexibiliteit. En vliegt er dan opnieuw een apache tegen een hoogspanningskabel in de buurt? Dan bent u ook nog eens verzekerd van een noodvoorraadje!
Nu nog niet, maar zelfvoorzienend worden we zeker
Helemaal van het elektriciteitsnet lukt nog niet altijd. Daarvoor wekken we in de winter net te weinig stroom op. Maar, dankzij micro-omvormers én de snel verbeterende technologie van zonnepanelen worden ze steeds rendabeler. Dat huishoudens zelfvoorzienend worden is geen kwestie van óf, maar van wannéér.
