Met burenhulp, een dagelijks belletje naar de familie of via een telefooncirkel wordt het welzijn van alleenwonende ouderen nu vaak gecontroleerd. Maar de technische ontwikkelingen gaan hard en er is veel meer mogelijk om de gezondheid en veiligheid van ouderen te controleren, en snel ingrijpen bij een calamiteit te garanderen.
Gaat de koelkast ’s ochtends open? Dan weet het systeem dat u ontbijt.
Lifestylemonitoring – of: levensstijlmonitoring – houdt in de gaten of er afwijkingen optreden in het ‘normale’ levenspatroon van een oudere. Worden er bijvoorbeeld boodschappen gedaan? Staan ramen en deuren niet onnodig lang open? En is er beweging in huis? Of blijft het ’s nachts juist rustig?
We staan op, kijken tv en drinken thee…
Met een systeem van tientallen sensoren wordt eerst een standaard leefpatroon vastgesteld. Ga maar na: we staan op, ontbijten, zetten de televisie aan voor het journaal, dan misschien een kop thee of koffie, we nemen een douche, etc.
Al deze momenten worden ‘geregistreerd’ door een lifestylemonitoring systeem. Een bedmatsensor legt vast dat u het bed verlaat. De huiskamerdeur is uitgevoerd met een sensor die een signaal afgeeft zodra u de woonkamer betreedt. Zo kunnen ook het gebruik van de televisie, de waterkoker en de douche worden vastgelegd.
Al die data wordt verzameld in een systeem dat na verloop van tijd ‘weet’ wat de vaste gewoonten van een bewoner zijn.
Wordt dit patroon gevolgd, dan gebeurt er niets. Maar worden er een, twee of meerdere afwijkingen van de standaard geregistreerd, dan slaat het lifestylemonitoringsysteem alarm. Afhankelijk van de instellingen wordt er eerst een mantelzorger ingeschakeld of direct professionele hulp.
Gemiddeld 14,8 sensoren per woning
Bij een tien maanden durende test in Amerika zijn er per deelnemende woning gemiddeld 14,8 sensoren geïnstalleerd, om het systeem mogelijk te maken. De deelnemers aan de test hadden serieuze aandoeningen als diabetes, hartproblemen, hoge bloeddruk, slechte balans, epilepsie, hersenaandoeningen en kanker. Naast het plaatsen en uitlezen van sensoren zijn er vier interviews gehouden, om de effectiviteit van het systeem te garanderen en te testen.
Persoonlijk contact blijft belangrijk
Een lifestylemonitoringsysteem moet worden gezien als aanvulling op hulp door professionele thuiszorg, artsen mantelzorgers en betrokken familieleden. Want een sensor ‘ziet’ niet dat u zich al een paar dagen slecht voelt. Of dat een opgelopen beenwond niet vanzelf heelt. Daarvoor is het noodzakelijk dat de bewoner regelmatig gezien wordt door betrokkenen. Maar op de momenten dat zij niet in de buurt zijn en er gebeurt wat, kan lifestylemonitoring een waardevolle toevoeging vormen op de bestaande zorg.
Ook voor dementiepatiënten die nog te ‘goed’ zijn om in een zorginstelling te verblijven kan lifestylemonitoring zorgverleners in staat stellen de patiënt te begeleiden zonder elk moment van de dag ter plaatse aanwezig te zijn.
Privacy-vragen
Lifestylemonitoring kan een prachtig instrument zijn om het netwerk rondom een zelfstandig wonende patiënt uit te breiden en de nabijheid van zorg te vergroten. Maar dan moet wel in alle opzichten het belang van de patiënt vooropstaan. Zo moeten er duidelijke afspraken zijn gemaakt over wie op welk moment toegang heeft tot de gegevens van het systeem.
Zeker als het lifestylemonitoringsysteem is uitgerust met camera’s die op de leefruimtes gericht zijn – en meer specifiek de slaap- en badkamer, moet er heel helder zijn wie er wanneer deze camerabeelden mag bekijken. Idealiter wordt dit vastgelegd in een protocol, zodat iedere betrokkene weet waaraan hij of zij zich moet houden.
