Een stabiele, uitgekiende woonomgeving vormt de basis van waaruit dementiepatiënten hun leven zoveel mogelijk zelfstandig kunnen leiden. Het biedt compensatie voor functies die de dementerende zelf mogelijk niet langer kan uitvoeren, biedt rust en overzicht, en stelt zorgverleners en mantelzorgers in staat hun zorgtaken beter uit te voeren en een bepaalde mate van controle uit te voeren.
Concrete tips voor de woning van een dementerende
Keuken
- Zet spullen na gebruik zoveel mogelijk op dezelfde plek terug
- Laat spullen die minder vaak gebruikt worden eventueel weg
- Hang een lijstje op met alarmnummers
- Maak een standaard boodschappenlijstje
- Plak labels op potten waarvan niet direct duidelijk is wat erin zit
- Voorkom dat de fluitketel droogkookt door deze uit te rusten met een ouderwetse fluit
- Kies een waterkoker die zichzelf na enige tijd vanzelf uitschakelt (is vaak standaard)
- Plaats de elektrische waterkoker niet in de buurt van het gasfornuis, om te voorkomen dat deze op een gaspit wordt gezet
- Zorg voor duidelijke aan/uitknoppen op de over, zet zonodig een stip op de knop met fluoriserende verf of nagellak
- Verwijder zo nodig de knoppen van de oven of sluit de oven helemaal afsluiten van het gas
- Sommige kooktoestellen beschikken over vlambewaking; een niet ontstoken pit sluit zichzelf op die manier
- Laat een rook- of branddetector plaatsen in de buurt van het kooktoestel
- Verwijder lucifers zo nodig
- Plak een sticker op de magnetron waarop staat dat geen metaal in dit apparaat thuishoort
- Trek eventueel de stekker uit de magnetron
- Zorg voor blusdekens en een brandblusser in de buurt van de keuken
- Bewaar booschappen steeds op dezelfde plaats in de koelkast
- Controleer het aanwezige voedsel zo nu en dan op de uiterste houdbaarheidsdatum
- Laat de koelkast licht achterover hellen, zodat deze automatisch sluit als de deur wordt losgelaten
- Verwijder scherpe messen, scharen en ander keukengerei
- Plaats dierenvoedsel en medicijnen in een afgesloten kastje
- Let op dat de dementiepatiënt voldoende eet en drinkt
- Achtergrondgeluid, zoals een radio, kan verwarrend werken
- Zorg voor voldoende licht, in de keuken zelf en met name op het werkblad
- Verlicht hoekjes, richels en randen extra, om stoten en vallen te voorkomen
Badkamer en toilet
- Plaats heel simpel de letters wc op de wc ter oriëntatie
- Verwijder een afvalbakje dat kan worden aangezien voor een toilet
- Leg een handleiding neer voor het gebruik van het toilet
- Plaats een rail of handgrepen voor grip
- Verwijder de toiletrolhouder als deze wordt gebruikt om op te steunen
- Leg de toiletrol neer op een duidelijk zichtbare plaats
- Verwijder losse matten waarover gestruikeld kan worden
- Gebruik een toiletbril in een kleur die contrasteert met de wc-pot
- Maak de badkamer of het toilet regelmatig schoon, om nare geurtjes te voorkomen
- Voorzie kleding van klittenband en broeken met een elastieken broekband
- Plaats schoonmaakmiddelen uit het zicht
- Moedig regelmatig toiletgebruik aan bij mensen die last hebben van incontinentie, dit voorkomt ongelukjes op lastige momenten
- Vervang het bad door een inloopdouche
- Plaats een douchezitje, waar de dementerende op kan plaatsnemen
- Voorzie de vloer van de badkamer van een antislipcoating
- Zorg voor grip op en rond de douche, met wandgrepen
- Zorg voor voldoende contrast tussen de vloer en de wanden
- Zorg voor voldoende verlichting in de badkamer en rondom de wasbak
- Verwijder het slot van de badkamerdeur
- Plaats verwarmingselementen zo dat de dementiepatiënt zich hieraan niet kan stoten of branden
- Bewaar de föhn en make-up op een veilige plek, mogelijk achter een afgesloten deur
- Laat stoom afzuigen, omdat dit de dementerende kan verwarren. Net als oppervlaktes die schitteren
- Laat veiligheidskranen plaatsen, die niet te heet worden
- Voor nachtelijk toiletbezoek kan gedimde plintverlichting een optie zijn
- Zorg dat de badkamerdeur naar buiten opent
Slaapkamer
- Zet het bed tegen de muur als een patiënt regelmatig uit bed valt of plaats een bedrek
- Gebruik een stevig matras
- Plaats een matras naast het bed als een dementerende ’s nachts wel eens uit bed valt*
- Huur een ziekenhuisbed, om in- en uitstappen te vergemakkelijken
- Verplaats meubels zo nodig om een vrij pad van en naar het bed te creëren
- Elektrische dekens zijn gevaarlijk in combinatie met een incontinente patiënt
- Gebruik liever geen watergevulde kruik, maar een hittepitzak, die u in de magnetron opwarmt
- Pas de nachtelijke verlichting aan, aan de wensen en het slaappatroon van de dementiepatiënt:
- Geen licht om duidelijk te maken dat het nacht is
- Gedimd licht om te voorkomen dat iemand gedesoriënteerd raakt bij een nachtelijk toiletbezoek
- Standaard licht voor optimale veiligheid
- Sensorverlichting die aangaan zodra iemand het bed verlaat
- Leg dagelijks de juiste kleding klaar, die is afgestemd op het weer en de gelegenheid
- Kleding en schoenen plaatst u terug op de plaats zoals ze nu ook hangen
- Breng de keuze in kleding terug
- Geef met stickers aan wat er in een bepaalde la zich bevindt
- Vermijd rommel rondom het bed
- Plaats een glas of drinkbeker naast het bed, om voldoende drinken te stimuleren
- Verplaats zo nodig de slaapkamer naar de benedenetage
En verder
- Plaats een rail langs de muren, om het lopen te vergemakkelijken
- Zet de parketvloer liever niet in de boenwas, dit vergroot de kans op een valpartij
- Verplaats zaken die een potentieel valgevaar vormen
- Kies zo mogelijk voor een antislipvloer, maar alleen op plaatsen waar de dementiepatiënt geen schoenen draagt. Anders blokkeert de schoen en wordt de kans op vallen juist vergroot.
- Plaats een sticker op glazen deuren en ramen, om deze te markeren
- Sluit ’s avonds de gordijnen, om spiegelende ramen te voorkomen
- Verberg de voordeur, bijvoorbeeld achter een gordijn, zodat de dementerende niet wegloopt
- Kies voor sloten die te allen tijde van buitenaf met een sleutel te openen zijn
- Plaats een traphek
- Schaf een persoonsalarm aan
- Plaats leuningen aan beide zijden van de trap
- Let op losliggende traptreden of trapbekleding
- Zorg voor een voldoende hoog en stevig balkonhek
- Schrijf belangrijke zaken op een whiteboard
Bron: A home with dementia
Update 3 februari 2017
* Via de chat van Thuiscomfort ontvangen wij onderstaand bericht. Dit betreft de tip om een matras te leggen naast het bed van de dementerende patiënt:
"Leuke tips, alleen die matras naast het bed vind ik link, als een patient uit bed stapt op een matras word het valgevaar heel groot omdat ze dan geen stabiele ondergrond hebben en gaan wankelen..... en alsnog gaan vallen naast het matras. Zelf werk ik in de zorg met demente patienten. en ik heb het meermalen gezien als mensen een valmat naast bed hadden en weer wat mobieler werden. Zelf een keer iemand voor de tweede keer een heupfractuur zien oplopen op die manier...."
Dank u wel voor het meedenken!
