Onderzocht zijn het brandverloop en de overleefbaarheid bij een woonkamer-, keuken- en slaapkamerbrand in een woning die veel voorkomt in Nederland en met een inrichting die in veel huishoudens gebruikelijk is. Bij de zes proefbranden waren de (binnen)deuren soms open en soms gesloten. Dit onderzoek vond plaats tegen de achtergrond dat er jaarlijks circa 5.000 woningbranden plaatsvinden, waarbij ongeveer 50 dodelijke slachtoffers en 500 gewonden te betreuren zijn.

Snelle brandontwikkeling

Alle zes de branden ontwikkelden zich in eerste instantie snel. Deze snelle brandontwikkeling vond plaats in het meubilair of in het matras. Als de binnendeuren open stonden, verspreidde de rook zich zeer snel door de gehele woning. De meeste branden gingen daarna door zuurstofgebrek ook snel over in een smeulende brand. Ricardo Weewer, lector Brandweerkunde bij de Brandweeracademie: "Dit komt vrijwel zeker door het gebruik van kunststoffen in meubels. Schuimrubber en andere kunststoffen zijn zo brandbaar dat hierdoor een brand zich snel ontwikkelt en de temperatuur in de ruimte toeneemt." Deze snelle brandontwikkeling vraagt om een grote hoeveelheid zuurstof. Weewer vertelt: "We hebben geconstateerd dat - zelfs in de gebruikte woningen in Zutphen die maar gedeeltelijk geïsoleerd waren - de brand meer zuurstof verbruikt dan aanwezig is in de ruimte. Bij gesloten buitendeuren of slechts deels geopende ramen, gingen de branden snel over van een vlammende brand naar een smeulende brand. Bij voldoende brandstof kon dit smeulen gemakkelijk een uur duren. Er werd dan echter wel veel rook geproduceerd."

Geen standaard brandontwikkeling

Hoewel de rookontwikkeling sneller gaat dan verwacht, blijken kleine verschillen in de situatie een groot effect te hebben op de brandontwikkeling. Weewer: "Het breken van een ruit, de buitendeur wel of niet open, de windrichting, de plaats van het meubilair, het soort meubilair en het open of gesloten houden van binnendeuren hebben grote invloed. Er zijn zo talloze mogelijke brandscenario's, en er is dus geen standaard brandontwikkeling." De Brandweeracademie is onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid.

Meer kans op overleven bij gesloten deuren en rookmelders

De experimenten hebben aangetoond dat een brand in een woning met binnendeuren (of meerdere ramen) open zich heel anders ontwikkelt dan een brand in een woning met gesloten ramen en deuren. "Ruimten die in open verbinding staan met de brandruimte lopen heel snel vol met rook, waardoor bewoners beperkte tijd hebben om te vluchten en te overleven. In woningen met gesloten binnendeuren zijn de kansen op vluchten en overleven gedurende enige tijd aanzienlijk beter. Het sluiten van binnendeuren in combinatie met het ophangen van rookmelders biedt dus de grootste kans aan bewoners om een woningbrand te ontvluchten en te overleven", aldus Weewer.

Brand kan binnen enkele seconden weer volledig oplaaien

De onderzoekers hebben ook bevestigd dat wanneer bij een smeulende brand een buitendeur wordt geopend, de brand zich heel snel weer volledig kan ontwikkelen met een mogelijk zeer gevaarlijke situatie voor degene die de deur opent en de woning wil binnengaan. Een brand die bijna uit lijkt te zijn, kan in enkele seconden na de aanvoer van nieuwe zuurstof snel oplaaien, waarbij de temperatuur honderden graden kan stijgen en de rookproductie toeneemt.

Brandweer Nederland

"Wij hebben met grote belangstelling kennis genomen van de uitkomsten van deze onderzoeken", zegt voorzitter Stephan Wevers van Brandweer Nederland. "Het is van cruciaal belang dat brand zo snel mogelijk wordt ontdekt, omdat nu maar weer eens is gebleken hoe snel rook zich in een woning verplaatst. Dit onderzoek bevestigt wederom het belang van rookmelders. De brandweer bekijkt hoe het nieuwe inzicht in het sluiten van deuren het beste in het brandveiligheidsadvies aan burgers kan worden verwerkt. Ons advies blijft: zorg dat de brand snel wordt ontdekt en probeer eventueel te blussen. En als dit niet lukt: vlucht zo snel mogelijk en bel 112."

Bron: Brandweeracademie IFV