De energietransitie is begonnen. Met piepkleine stapjes zijn we op weg naar een duurzamer land. Zo bouwen 31 Nederlandse gemeenten al woonwijken zonder gasaansluiting. Maar volledig uitfaseren van aardgas blijkt toch moeilijker dan gedacht.
31 Nederlandse gemeenten bouwen woonwijken zónder gasaansluiting
In 2050 verwarmen we onze huizen niet meer met aardgas. De CO2-uitstoot moet namelijk drastisch teruggebracht worden. Nederland heeft als doel om de CO2-uitstoot in de bebouwde omgeving met tachtig procent terug te brengen in de komende dertig jaar. Om dit doel te behalen, heeft de overheid besloten dat woningen in de toekomst niet of nauwelijks te verwarmen met aardgas. In maart van dit jaar zetten 31 Nederlandse gemeenten hiervoor de eerste stap met de ondertekening van een ‘Green Deal aardgasvrije wijken’. Zo bouwen onder andere Amsterdam, Utrecht en Rotterdam de komende twee jaar nieuwbouwwijken die niet meer worden aangesloten op het gasnet. Uiteindelijk zullen alle Nederlandse gemeenten hierin volgen.
Verwarmen woning heeft groot aandeel in CO2-uitstoot
In de klimaatdiscussie over het terugdringen van CO2-uitstoot, gaat het meestal over meer groene stroom en het sluiten van de kolencentrales en de ontwikkeling van de elektrische voertuigen. Maar verwarming is minstens zo’n belangrijke bron van energieverbruik. Bijna veertig procent van de Nederlandse energievraag voor verwarming. De helft van de energie voor verwarming komt uit woningen.
93 procent van de Nederlandse woningen wordt (nog) verwarmd met gas
Volgens een publicatie van Energie Centrum Nederland (ECN) en de elektriciteitssector, wordt 93 procent van de Nederlandse woningen verwarmd met een gasgestookte ketel. Het verwarmen van woningen zorgt voor bijna tien procent van de totale Nederlandse uitstoot van broeikasgassen. Een belangrijke bron voor CO2-uitstoot dus.
Aardgas moet binnen dertig jaar vervangen zijn door alternatieve warmtebronnen
Aan het einde van 2016 presenteerde de regering de Energieagenda. De agenda bevat een beleid waarin staat hoe we Nederland in 2050 vrijwel CO2-neutraal moeten krijgen. Een van de maatregelen hierin is om CO2-uitstoot in woningen terug te brengen. Alle gebouwen moeten beter geïsoleerd worden, zodat de totale warmtevraag afneemt. Daarnaast moet aardgas vervangen worden door alternatieve warmtebronnen.
Gemeente speelt grote rol in warmte-aansluiting woningen
Momenteel heeft iedere woning recht op een aansluiting op het gasnetwerk. Dit recht gaat verdwijnen en er komt een recht op een warmte-aansluiting voor in de plaats. Uiteindelijk wordt geen enkele nieuwbouwwoning nog aangesloten op het aardgasnetwerk. Verder moeten de bestaande zeven miljoen Nederlandse woningen geleidelijk losgekoppeld worden van het gas. Om dat te realiseren moeten we van nu ieder jaar zo’n 170 duizend bestaande woningen van het gas halen. Gemeenten spelen hierbij een belangrijke rol. Per wijk of zelfs per woning kijkt de gemeente naar de beste alternatieve warmtebron.
Groen gas en waterstof moet flink groeien
In 2050 zijn we naar alle waarschijnlijkheid nog niet volledig van het gas af. Wel moet dit grotendeels groen gas zijn. Om dit te realiseren moet de productie van groen gas flink worden opgeschaald. In Nederland is namelijk nu slechts 0,2 procent van het gasverbruik groen! Naast groen gas wordt waterstof waarschijnlijk een belangrijk alternatief voor aardgas. Dit kan men produceren door via elektrolyse elektriciteit om te zetten in waterstof. Helaas wordt dit in Nederland nog nauwelijks geproduceerd.
Waarom gasloos wonen niet zomaar gaat?
Stel dat we vanaf vandaag inderdaad 170 duizend woningen per jaar van aardgas afhalen en dat er verschillende warmte-alternatieven worden ingezet. En stel, dat we daarnaast in de komende 35 jaar allemaal in ons huis gaan investeren en daarmee flink energie besparen. Dan nog is het niet zeker dat de aardgasloze wijken leiden tot de tachtig procent CO2-emissiereductie waar de overheid op hoopt. De totale emissiereductie hangt af van de beschikbaarheid van groen gas, waterstof en groene stroom. Alleen als alle warmtepompen op groene stroom draaien en er voldoende groen gas of waterstof beschikbaar is, zijn we zeker dat de transitie naar aardgasloos wonen tot het gewenste resultaat leidt.
De transitie naar aardgasloze verwarming gaat dus niet zomaar. Er zijn flink wat maatwerkoplossingen nodig. En vooral investeringen in duurzame elektriciteitsproductie, waterstof en groen gas.
Wilt u niet wachten op uw gemeente? Dit zijn de mogelijkheden...
All-electric wonen
Bij ‘all-electric’ wordt een woning verwarmd met behulp van elektriciteit. Warmtepompen en zonneboilers (zonnepanelen) zijn veelgebruikte oplossingen voor all-electric wonen. Deze energie-opwekkers worden aangesloten op vloer- of wandverwarming.
Hybride verwarming
Een tussenvorm tussen het stoken van aardgas en all-electric is een hybride oplossing. Hierbij wordt het gebruik van fossiele brandstof gecombineerd met hernieuwbare energie.
Biogas
Biogas wordt geproduceerd door de vergisting van mest of andere afvalproducten. Zo kan één koe twee huishoudens voorzien van hun warmtebehoefte! Het stoken van biogas verloopt exact hetzelfde als aardgas voor verwarming en bij koken.
Stadsverwarming
Mogelijkheid tot stadsverwarming? Hier worden woningen centraal verwarmd via een netwerk van warmwaterleidingen. Dit systeem zal in de toekomst ook steeds belangrijker worden. Wanneer huizen niet goed genoeg geïsoleerd zijn voor de aanleg van een warmtepomp, is stadsvewarming nog wel een optie.
Aardwarmtepomp
De aardwarmtepomp werkt goed in combinatie met vloerverwarming. Een aardwarmtepomp haalt de warmte via leidingen diep uit grond. Deze warmte wordt gebruikt om te douchen en om het huis te verwarmen. Het grote voordeel van aardwarmtepompen is dat deze ook koelen in de zomer. Het nadeel is dat het stroomverbruik hoog is en dat er dus zonnepanelen nodig zijn om het systeem op een duurzame manier draaiende te houden.
Duurder in bouw, maar zó terugverdiend
Onderzoekers rekenden uit dat een zogeheten 'all-electric' woning 4300 euro duurder is om te bouwen dan een woning die is aangesloten op het gasnet. Maar dat geld verdient een bewoner in enkele jaren terug door een flink lagere energierekening.
Bron: Duurzaambedrijfsleven.nl
